Unha cúpula xeodésica, grande, forte, a proba de furacáns…
Todo pasou antes do confinamento. Tamén os obradoiros de radioteatro con Roberto. Cando dende a OMIX nos propuxeron volver retomar esta actividade, foi como se a ilusión regresase timidamente. Agromando entre o medo ao contaxio e os protocolos.
Detrás hai moito traballo. Pensar que é posible outro ensino non suxeito a currículos pechados e inabarcables, a evidencias temerosas de reclamacións, ao individualismo das clases illadas. Ou a leis que o propoñen, unha tras outra, e non dan recursos humanos e tempos para facelo, sometendo constantemente a unha carga inútil de burocracia.
Que precisa a rapazada! Quizais iso, tempos e espazos nos que o saber non encaixa en materias independentes. Un club de lectura? Un club de ciencias?
O tema interdisciplinario deste curso é as EMOCIÓNS. Programar con Roberto Casal un obradoiro de radioteatro é contarlle o que o centro está a ser nese momento. E o IES de Porto do Son, nun entorno de protocolos e pospandemia está a ser un agromar de ilusións. Cos vimbios das necesidade de emocionar, das lecturas do club e do proxecto do club de ciencias, no que se está construíndo unha cúpula xeodésica, Roberto foi quen de crear un guión de radioteatro que conmove e que nos fala do que precisan os mozos e as mozos: un tempo e un espazo. Unha CÚPULA sen piares, forte, a proba de furacáns! Niso estamos un grupiño de profes e profas co alumando os luns ao mediodía: construíndo os alicerces da escola que queremos.
Nunha mañá de obradoiro, en cinco horiñas, conseguiu que a rapazada do club de lectura gravase «A cúpula»! Escoitádeo. Emociona. Unha distopía nun tempo futuro: unha moza, súa nai, unha amiga imaxinaria, a pegada dun proxecto de instituto que ofreceu «un espazo propio onde falar de calquera cousa, onde calquera podería falar e ser escoitada»…
Novembro, o mes preferido para a divulgación científica en galego, foi o escollido por Valeria, Carlos, Xulia e Lara, alumnado de 1º de bacharelato de Matemáticas Aplicadas ás Ciencias Sociais, para estrear un novo programa en Onda Perseveira: SonCiencia Solidaria. Non perdades a achega que nos fan convidándonos a pensar sobre a relación entre a ciencia, a cultura da paz e o desenvolvemento humano. Esta nova emisión resulta da colaboración dos Departamentos de Matemáticas e Galego do noso IES.
Rematamos o curso escolar ofrecéndovos algún dos podcast que realizamos nas aulas de Lingua castelá e Literatura de 4º de ESO dentro desta nova sección de lecturas dramatizadas. O teatro fai que nos sintamos actrices e actores e que sintamos dentro de nós iso que quixeron transmitir os seus autores. Darlle voz a Edipo, Iocasta, Don Álvaro, Romeo ou Xulieta, a Bernarda Alba e ás súas fillas, ao bo de Jaimito ou Chusa… fainos vivir por un momento na nosa pel os intensos sentimentos dos que foron presas estes personaxes e entender mellor estas obras literarias.
Fixemos un pequeno percorrido por algunhas das máis emblemáticas obras teatrais da literatura española e universal: Edipo rei, Don Álvaro o la fuerza del sino, La casa de Bernarda Alba, EL perro del hortelano, La Celestina, Romeu e Xulieta… Para entender mellor os fragmentos, presentámosvos unha breve introdución da obra e a continuación a localización dos fragmentos que ides escoitar. Aquí vos deixamos unhas mostras de La casa de Bernarda Alba e Bajarse al moro.
La casa de Bernarda Alba de Federico García Lorca:
O equipo de biblioteca aposta pola divulgación científica en galego, e que mellor canle para facelo que Onda Perseveira!
Dende o departamento de Bioloxía vannos achegar a un «libro» diferente, pero de necesaria lectura: a Terra, as rochas, os sedimentos… A Xeoloxía, apaixonante e necesaria para interpretar o pasado e pensar o presente e o futuro.
Nesta primeira entrega, Marta Olveira cóntanos das pegadas que estamos a deixar no planeta:
Xerardo e Damián volveron ao IES de Porto do Son co programa de Radio na Biblio. De novo, como xa fixeran en obradioros anteriores, achegaron co seu bo facer o mundo das ondas ao alumnado de ITI. O protocolo Covid fixo que tivésemos que reducir e dividir o grupo alternando a formación técnica e a do traballo da oralidade, para logo xuntarnos nun espazo amplo e seguro, o ximnasio. Unha xornada ben aproveitada!
Aquí podedes escoitar o audio desta xornada tan ben aproveitada!
«-Profe, a min a poesía, non me gusta… É que é moi difícil..
-É certo. Non é fácil, pero imos deixarnos levar polas verbas, polo seu son. Que se remove dentro de nós? »
Pouco a pouco imos afacéndonos a novas formas de expresión das que nos afastan as présas, o estrés do día a día, os exames, as programacións cos seus estándares e temporalizacións… Mergullámonos no novo universo que se abre ante nós e estremecémonos cando comprendemos a mensaxe.
«-Que fermoso é agora que o entendo!»
Dámonos conta de súpeto de que amamos a poesía, por que non? Imos poñela de moda. Deámoslle voz! E entón escollemos un poema e facémolo noso. E descubrimos que podemos recitar e emocionar, primeiro a nós mesmos e logo a todos os que nos escoitan.
E ti, amas a poesía?
Déixate levar e mécete no vaivén das ondas do seu mar. Benvido á nosa sección de Poesía Onda ti!
Raquel Queiruga recita «Fidelidad» de Blas de Otero
Estes marabillosos traballos realizados polos alumnos de 4º de ESO do IES de Porto do Son ubícanse dentro das actividades realizadas neste 2º trimestre na materia de Lingua castelá e literatura sobre poesía. Achegáronse ás distintas manifestacións poéticas acaecidas dende o século XVIII e foron quen de entender mellor esta linguaxe que ás veces resulta un tanto hermética. Pero non é a primeira vez que o facemos. Queremos recuperar aquí outros podcasts «históricos» de alumnos que xa están en bacharelato e outros que xa marcharon do centro. A todos eles agradecémoslles a beleza destas gravacións que podedes desfrutar agora:
Lucas Piñeiro recita «El último viaje» de Juan Ramón Jiménez
Esta semana cúmprese un ano do primeiro confinamento. Do día en que todo mudou. É agora un bo momento para recuperar os podcasts gravados dende os seus cuartos polo alumnado que entón cursaba 3º de ESO.
Dende a materia de Lingua Galega propúxoselle ao alumnado unha actividade partindo do texto dun dos precursores da novela de viaxes, o escritor e pintor francés Xavier De Maistre, que acaía moi ben á situación que estabamos a vivir. A finais do XVIII, este foi sometido a arresto domiciliario de corenta e dous días por ter participado nun duelo. Pechado no seu cuarto de Turín escribiu a obra Viaxe arredor do meu cuarto (Voyage autour de ma chambre). Con ela inauguraba unha “nova forma de viaxar”, á que o mundo enteiro viría sumarse en marzo de 2020.
«O meu cuarto está situado a corenta e cinco grados de latitude, segundo as medidas do pai; a súa dirección é de leste a oeste, formando un largo cadrado de trinta e seis pés de lado, (…). A miña viaxe conterá, porén, algo máis, pois a atravesarei a miúdo ao longo e ancho, ou ben en diagonal, sen seguir nin regra nin método algún. Mesmo farei zigzags e percorrerei todas as liñas posibles en xeometría se a necesidade así o esixe. (…) A miña alma está aberta a toda clase de ideas, de gustos e sentimentos; recibe tan avidamente todo o que se lle presenta…! De xeito que, cando viaxo pola miña habitación, rara vez percorro unha liña recta; vou da miña mesa cara un cadro que está colocado nun recuncho, de alí parto oblicuamente para ir á porta; pero aínda que ao partir a miña intención sexa dirixirme alí, se dou no camiño coa miña butaca, non o penso, e acomódome de inmediato. Que excelente moble é unha butaca (…).«
Inspirándose neste fragmento, a actividade consistía en crear un texto breve en prosa ou un poema no que contasen a súa experiencia do confinamento, como vivían e sentían esa “viaxe”… A temática era libre, só debía ter como eixo o tempo do confinamento.
É o tempo de traelos a Onda Perseveira…, mentres resistimos.
Eis as gravacións. Hainas de literatura, música, obxectos descubertos / redescubertos, dragóns e vasoiras voadoras, medos, saudades e soidades, arelas, apertas e bicos non dados, os primeiros paseos, os pasteis, os xogos coa familia, o estudo a través da pantalla, reflexión crítica sobre a pandemia… Dende o a segunda semana de marzo de 2020 ata hoxe, 13 de marzo de 2021…, apertando con forza o cendal das vacinas que nos han devolver a saúde e a liberdade.
Publicamos hoxe, no Día de Rosalía de Castro, a última pílula divulgativa deste proxecto que, da man de Aglaonike de Tesalia, Teano de Crotona, Annie Jump Cannon e as astrónomas de Harvard e Antonia Ferrín, nos achegou, dende a nosa lingua, á ciencia e á astronomía. Con el ofrecemos o noso recoñecemento ao duro e calado, e tantas veces acalado, labor das mulleres científicas.
De seguro, Rosalía está a sorrir, fachendosa…
«cas estreliñas para guiarme, que aquel camiño solo elas saben.»
Quizais, agradecida, a estrela que leva o nome da nosa poeta brille hoxe con máis forza e alumee o camiño que han seguir as que hoxe son nenas e mañá serán escritoras e investigadoras!
Grazas a Miguel, Juan, Isaac, Leo, Alejandro, Antonio e, en especial, a Aya, Lucía e Nerea!
Imos coa cuarta pílula de divulgación científica do programa Da estrela Rosalía ás mulleres astrónomas! Desta volta son Alejandro, Isaac e Miguel. Estes mozos de 3º ESO D, cóntannos de Annie Jump Cannon e as astrónomas de Harvard, mulleres pacientes na observación, intelixentes, que aportaron saberes científicos imprescindibles sen veren recoñecido suficientemente o seu labor. Escoitade con atención!
Onda Perseveira 